W ramach działań ochronnych niematerialnego dziedzictwa kulturowego w regionie dolnośląskim Muzeum Karkonoskie wspólnie z Ośrodkiem Kultury i Sztuki we Wrocławiu od lat organizują udział reprezentacji Dolnego Śląska w Ogólnopolskich Festiwalach Kapel i Śpiewaków Ludowych.

Podczas tegorocznej, 57. edycji tego prestiżowego zdarzenia wzięło udział 650 wykonawców z większości polskich regionów. Od 1984 roku uczestniczą w nim także reprezentanci Dolnego Śląska. Aktualnie byli to:  kapela Góralskiego Zespołu Janicki z Borówna (gm. Czarny Bór), Zespół Śpiewaczy Waliszowianie z Nowego Waliszowa (gm. Bystrzyca Kłodzka) oraz śpiewaczki Bogusława i Agnieszka Taszarek z Dłużyny Dolnej (gm. Pieńsk). W konkursach festiwalowych wykonywany jest repertuar pieśni i muzyki z międzypokoleniowego przekazu tradycji. W przypadku dolnośląskich uczestników są one częścią kulturowego dziedzictwa powojennych osiedleńców przybyłych po 1945 roku z wielu przedwojennych polskich ziem. Dzięki wspomaganiu lokalnych zespołów i artystów przez samorządowe instytucje kultury, po przeszło siedmiu dekadach minionych od czasu przesiedleń, dawna kultura i muzyka podlegają dalszej transmisji. Świadczą o tym liczne sukcesy odnoszone na tej ważnej scenie przez dolnośląskich artystów.

W tegorocznym werdykcie jury festiwalu wśród laureatów znalazł się Zespół Waliszowianie, który uhonorowano wyróżnieniem. Grupa wykonała m.in. archaiczną pieśń o korowaju śpiewaną zwyczajowo na weselach. Waliszowianie są również laureatem III nagrody festiwalu w 2015 roku oraz najwyższego w Polsce odznaczenia – Nagrody im. Oskara Kolberga. Otrzymali ją podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie w ubiegłym roku. Warto przypomnieć, że ich występy przypominają o bogatej kulturze dawnych, polskich Kresów. Nestorka grupy Bronisława Maksylewicz pamięta czas ekspatriacji osobiście uczestnicząc w tamtych zdarzeniach jako kilkuletnia dziewczynka. Dzisiaj Jej pamięć jest skarbnicą dawnych pieśni.  

W towarzyszących festiwalowi Targach Sztuki Ludowej już po raz drugi zaprezentowała swe dzieła dolnośląska bibułkarka, twórczyni bukietów i słomianych pająków – Maria Kida z Mściszowa. Jako jedna z nielicznych na Dolnym Śląsku jest uczestniczką ministerialnego programu Mistrz Tradycji, podczas którego przekazywała na przestrzeni 2021 roku umiejętność wytwarzania tradycyjnych dekoracji z bibuły młodym dziewczynom. Jej pełne barw stoisko jak zawsze cieszyło się  dużym zainteresowaniem.

Pozostali z tegorocznych uczestników festiwalu w mistrzowski sposób chronią tradycyjną kulturę. Zespół Janicki z Borówna prowadzony przez mistrza gry na skrzypcach Jarosława Janika oraz Panie Taszarek z Dłużyny Dolnej to laureaci wielu dolnośląskich konkursów. Niejednokrotnie można było podziwiać ich podczas zdarzeń kulturalnych w Muzeum Karkonoskim – wernisaży, warsztatów twórczych, a także Nocy Muzeów.

tekst i zdjęcia:
Henryk Dumin
specjalista ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego