Zdjęcie panoramiczne przedstawiające muzeum karkonoskie w Jeleniej Górze.
ODDZIAŁY
Zdjęcie przedstawiające oddział

Dom Carla i Gerharta Hauptmannów
ul. 11 Listopada 23
58-580 Szklarska Poręba

Zdjęcie przedstawiające oddział

Muzeum Historii i Militariów w Jeleniej Górze,
ul. Sudecka 83

Zdjęcie przedstawiające oddział

Muzeum Zamek Bolków
ul. Zamkowa 1
59-420 Bolków

Monety Rzymskie z Jeleniej Góry


25 marca 2020

W roku 2002 do Działu Archeologii Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze trafił cenny nabytek – zespół monet z okresu Cesarstwa Rzymskiego. Zbiór podarowany został do zbiorów muzealnych przez mieszkańca miasta Andrzeja Lubaszkę. Według informacji darczyńcy, monety zostały przez niego znalezione na hałdzie wykopu inwestycyjnego (wodociągowego) w centrum miasta, przy ul. M. Konopnickiej w Jeleniej Górze. Wraz z monetami znaleziono i przekazano do Muzeum fragmenty nowożytnej ceramiki oraz fragmenty glinianej fajki, a także zniszczone szczątki tkaniny.  Z kontekstu znaleziska oraz relacji znalazcy wynika, że prawdopodobnie mamy do czynienia z rodzajem depozytu, ukrytym (lub zgubionym?) być może przez jakiegoś dawnego kolekcjonera (przedwojennego mieszkańca Jeleniej Góry?). Brak jest natomiast jakichkolwiek podstaw, aby sądzić, że monety zalegały w okolicach centrum w kontekście osadniczym lub sepulkralnym – nie zachowały się w tym rejonie żadne ślady obiektów archeologicznych z okresu rzymskiego. Brak dokładnego kontekstu obniża więc wartość poznawczą tego znaleziska.

W skład skarbu wchodzi 268 monet miedzianych, tzw. folisów AE. Monety tego typu znajdowały się w obiegu w okresie późnego Cesarstwa Rzymskiego i wczesnego Bizancjum, tj. od końca III w. n.e. (reforma monetarna Dioklecjana z 284 roku) po VII w. n.e.

Monety są niewielkie, o średnicy od ok. 10 do 22 mm. Większość monet wchodzących w skład zespołu pochodzi z IV wieku naszej ery i są to monety bite przez cesarza Konstantyna Wielkiego lub jego synów.

Spośród wszystkich monet 128 sztuk jest b. zniszczonych, w stanie uniemożliwiającym identyfikację. Spośród pozostałych wyróżniają się: 4 monety z awersem przedstawiającym popiersie cesarskie z boku w koronie promienistej (rewersy nieczytelne) – prawdopodobnie najstarsze ze zbioru, mogą pochodzić z końca III lub początku IV w. n.e.; 2 monety z rewersami przedstawiającymi wizerunki warownych bram miejskich (awersy nieczytelne), 1 moneta z popiersiem cesarskim z brodą (b. zły stan zach.) – być może cesarz Licyniusz; 1 moneta z widocznym na rewersie mocno startym wieńcem laurowym. Poza ww. okazami względnie dobrze zachowało się jeszcze kilka monet z wizerunkiem popiersia cesarskiego w diademie, z rewersami przedstawiającymi Wiktorię z sistrum, albo cesarza wspartego na włóczni i ciągnącego za włosy jeńca.

Cały zbiór monet został wpisany do inwentarza muzealnego pod numerem MJG – A – 356. Był on prezentowany publicznie w Muzeum Karkonoskim w roku 2008 w ramach wystawy Najciekawsze odkrycia archeologiczne Regionu Jeleniogórskiego. Obecnie zbiór można oglądać na stałej wystawie Z dziejów regionu jeleniogórskiego w Muzeum Karkonoskim.

Tomasz Miszczyk

Ilustracje:

  1. Skarb monet rzymskich – widok ogólny
  2. Skarb monet rzymskich – materiał masowy ze słabo zachowanym rysunkiem

3, 4. Monety z najlepiej zachowanym rysunkiem – awersy

5. Monety z najlepiej zachowanym rysunkiem – rewersy

6. Fragmenty ceramiki nowożytnej, przekazanej wraz ze skarbem monet rzymskich

POWRÓT